O co chodzi w art. 5 Traktatu Północnoatlantyckiego? Kiedy ma zastosowanie?

W obliczu realnego zagrożenia ze strony Rosji atakiem na państwa NATO w tym Polski, coraz częściej przytaczany jest jeden z kluczowych artykułów Traktatu Północnoatlantyckiego, który jest fundamentem istnienia największego sojuszu obronnego świata. O co chodzi w art. 5 Traktatu Północnoatlantyckiego? Kiedy ma on zastosowanie?

O co chodzi w art. 5 Traktatu Północnoatlantyckiego? Kiedy ma zastosowanie?
  • Mikołaj Frączak
  • /
  • 14 marca 2022

O co chodzi w art. 5. NATO?

Artykuł 5 Traktatu Północnoatlantyckiego podpisanego w Waszyngtonie 4.04.1949 roku, jest uważany za najważniejszy, fundamentalny przepis, który ma zastosowanie za każdym razem, kiedy kraj NATO zostanie w jakikolwiek sposób napadnięty przez wroga. Przypomnijmy, od 12 marca 1999 roku, stroną Traktatu jest Polska. 

Do tej pory zastosowanie tego artykułu miało tylko raz. Odpowiednie procedury zostały zastosowane dzień po ataku terrorystycznym na Stany Zjednoczone 11 września 2001 roku. 

Brzmienie artykułu 5. NATO

Artykuł 5 Traktatu Północnoatlantyckiego z 4 kwietnia 1949 roku

Strony zgadzają się, że zbrojna napaść na jedną lub kilka z nich w Europie lub Ameryce Północnej będzie uważana za napaść przeciwko nim wszystkim; wskutek tego zgadzają się one na to, że jeżeli taka zbrojna napaść nastąpi, każda z nich, w wykonaniu prawa do indywidualnej lub zbiorowej samoobrony, uznanego przez Artykuł 51 Karty Narodów Zjednoczonych, udzieli pomocy Stronie lub Stronom tak napadniętym, podejmując natychmiast indywidualnie i w porozumieniu z innymi Stronami taką akcję, jaką uzna za konieczną, nie wyłączając użycia siły zbrojnej, w celu przywrócenia i utrzymania bezpieczeństwa obszaru północnoatlantyckiego. O każdej takiej zbrojnej napaści i o wszystkich środkach zastosowanych w jej wyniku zostanie bezzwłocznie powiadomiona Rada Bezpieczeństwa. Środki takie zostaną zaniechane, gdy tylko Rada Bezpieczeństwa podejmie działania konieczne do przywrócenia i utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.

O co chodzi w art. 4. Traktatu Północnoatlantyckiego? Czy Polska może z niego korzystać?O co chodzi w art. 4. Traktatu Północnoatlantyckiego? Czy Polska może z niego korzystać?Michał Górecki

Kiedy państwa NATO mają obowiązek obrony? 

Przywołana wyżej treść artykułu 5 dokładnie wyczerpuje sojusznicze obowiązki wynikające z Traktatu. Istotnym uzupełnieniem jest kolejny, artykuł 6, który stanowi, że za napaść zbrojna wymierzoną przeciwko którejkolwiek ze stron, uważana jest napaść na terytorium państwa należącego do paktu w Europie, Ameryce Północnej, na terytorium Turcji oraz należących do państw wyspach na obszarze północnoatlantyckim na północ od Zwrotnika Raka.

To samo dotyczy napaści na siły zbrojne, okręty, samoloty znajdujące się na tych terytoriach lub jakimkolwiek innym obszarze okupowanym, Morzu Śródziemnym i Atlantyku na północ od Zwrotnika Raka.

To oznacza, że napaść nieprzyjaciela na Polskę lub kraje bałtyckie powoduje uruchomienie artykułu piątego. Nie można tego jednak powiedzieć np. o Ukrainie, która nie jest członkiem NATO, a co za tym idzie, nie jest stroną Paktu Północnoatlantyckiego.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.

Security Magazine

Czy ten artykuł był przydatny?

Newsletter

Bądźmy w kontakcie! Zapisz się na newsletter, a raz na jakiś czas wyślemy Ci powiadomienie o najważniejszych tematach. Dla subskrybentów newslettera przygotowujemy specjalne wydarzenia np. webinaria. Nie pożałujesz!