Czy Prezydent RP ma immunitet?

• Jakub Stasak
• /
• 6 listopada 2023

Kogo obejmuje immunitet?

Pojęcie immunitet wywodzi się od łacińskiego terminu, oznaczającego „uwolnienie od obciążeń”.

To instytucja prawna, której sednem jest czasowa bądź stała ochrona określonej grupy osób przed zatrzymaniem, aresztowaniem i odpowiedzialnością karną.

Jak wygląda procedura nadania polskiego obywatelstwa?Jakub Stasak

Polski system prawny obejmuje immunitetem m.in.:

• posłów i senatorów (artykuły 105. i 108. Konstytucji),

• sędziów (artykuł 181. Konstytucji),

• prokuratorów (artykuł 135. ustawy z dnia 28 stycznia 2016 roku – Prawo o prokuraturze),

• dyplomatów (przepisy prawa międzynarodowego, potwierdzone w Kodeksie postępowania karnego – artykuł 578.),

• Rzecznika Praw Obywatelskich (artykuł 221. Konstytucji),

• Rzecznika Praw Dziecka (artykuł 7. ustawy z dnia 6 stycznia 2000 roku o Rzeczniku Praw Dziecka),

• Prezesa Najwyższej Izby Kontroli (artykuł 206. Konstytucji).

Czy Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej ma immunitet?

Osobie oraz uprawnieniom głowy państwa poświęcony został piąty rozdział Konstytucji.

Według artykułu 126. niniejszego dokumentu:

„Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jest najwyższym przedstawicielem Rzeczypospolitej Polskiej i gwarantem ciągłości władzy państwowej [...] czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium [...] wykonuje swoje zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach”.

Urząd i kompetencje Prezydenta są więc z ustawą zasadniczą ściśle związane, w myśl artykułu 145. tego aktu prawnego:

„Prezydent Rzeczypospolitej za naruszenie Konstytucji, ustawy lub za popełnienie przestępstwa może być pociągnięty do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu”.

Prezydenckie prawo łaski — jak wygląda procedura?Jakub Stasak

Postawienie głowy państwa w stan oskarżenia, następuje wyłącznie w drodze podjęcia przez Zgromadzenie Narodowe stosownej uchwały (większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby jego członków).

Dzień podjęcia uchwały o postawieniu Prezydenta Rzeczypospolitej w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu to jednocześnie chwila, w której sprawowanie urzędu ulega zawieszeniu.

Prezydent nie podlega zatem jurysdykcji sądów powszechnych, a do oskarżenia go o popełnienie najmniejszego nawet wykroczenia, bezwzględnie wymagane jest wszczęcie opisanej powyżej (w praktyce niezwykle trudnej do przeprowadzenia) procedury, co zwykle utożsamia się z posiadaniem immunitetu.

Ochrona prawna głowy państwa

Szczególna ochrona życia i zdrowia oraz innych dóbr osobistych Prezydenta została przez ustawodawcę zapisana także w Kodeksie karnym, odpowiednie przepisy stały się zaś częścią rozdziału poświęconego przestępstwom przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej.

Artykuł 134.stanowi, iż:

„Kto dopuszcza się zamachu na życie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 12 albo karze dożywotniego pozbawienia wolności”.

Ile wynosi emerytura prezydencka?Jakub Stasak

Zgodnie z artykułem 135. natomiast:

„Kto dopuszcza się czynnej napaści na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Kto publicznie znieważa Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.