Jak polskie prawo celne definiuje antyk i dzieło sztuki?

Definicja dzieła sztuki

Kwestia zdefiniowania dzieła sztuki z punktu widzenia „czucia i wiary” od tysiącleci zaprzątała głowy najwybitniejszych filozofów, socjologów i samych artystów.

O ile szczególnych problemów interpretacyjnych nie nastręcza sam rzeczownik „dzieło”, oznaczający „wynik, rezultat pracy, działania, wytwór”, o tyle problem ten pojawiają się przy próbie definicji sztuki.

Dla Sokratesa czy Cycerona i im współczesnych pojęcie „sztuki” było tożsame z pojęciem „umiejętności”, odnosiło się więc nie tylko do rzeźby czy malarstwa, ale m.in. retoryki, prawa bądź rzemiosła.

Rozumienie sztuki podobne do obecnego ma swoje źródła w epoce renesansu, a koncepcja sprowadzania jej wyłącznie do sztuk pięknych, została ostatecznie ugruntowana dopiero w wieku XIX.

Boom frekwencyjny w polskich muzeach. Dane potwierdza resort kulturyAnna Malinowska

Podobnej przejrzystości w polskim systemie prawnym definicja powyższa nie uzyskała jednak do dziś, choć odwołują się do niej liczne przepisy prawa administracyjnego, cywilnego czy podatkowego.

Artykuł 120. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług wprowadza rozróżnienie przedmiotów tego typu na trzy grupy:

1) dzieła sztuki — obrazy, kolaże i podobne płyty dekoracyjne, rysunki i pastele, wykonane w całości przez artystę, oryginalne sztychy, druki i litografie, sporządzone w ograniczonej liczbie egzemplarzy, oryginalne rzeźby oraz posągi z dowolnego materiału, pod warunkiem że zostały one wykonane w całości przez artystę; odlewy rzeźby, których liczba jest ograniczona do 8 egzemplarzy, a wykonanie było nadzorowane przez artystę lub jego spadkobierców, gobeliny oraz tkaniny ścienne wykonane ręcznie na podstawie oryginalnych wzorów dostarczonych przez artystę, pod warunkiem że ich liczba jest ograniczona do 8 egzemplarzy, fotografie wykonane przez artystę, opublikowane przez niego lub pod jego nadzorem, podpisane i ponumerowane, ograniczone do 30 egzemplarzy we wszystkich rozmiarach oraz oprawach,

2) przedmioty kolekcjonerskie — znaczki pocztowe lub skarbowe, stemple pocztowe, koperty pierwszego obiegu, ostemplowane materiały piśmienne i im podobne, ofrankowane, a jeżeli nieofrankowane, to uznane za nieważne i nieprzeznaczone do użytku jako ważne środki płatnicze, kolekcje oraz przedmioty kolekcjonerskie o wartości zoologicznej, botanicznej, mineralogicznej, anatomicznej, historycznej, archeologicznej, paleontologicznej, etnograficznej lub numizmatycznej,

3) antyki — przedmioty inne niż wymienione w pkt 1 i 2, których wiek przekracza 100 lat.

Co ciekawe, przytoczony przepis zawiera również adnotację mówiącą o tym, że rozróżnienie to zostało opracowane i wprowadzone wyłącznie na potrzeby niniejszej ustawy.

Pomoc przy pracy domowej? Rusza internetowa biblioteka i muzeum w jednymAnna Malinowska

Kolejnym istotnym odwołującym się do omawianego zagadnienia aktem prawnym jest ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Używane w całej jej treści pojęcie „zabytek” zdefiniowane zostało jako: „nieruchomość lub rzecz ruchomą, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową”.

Warunki legalnego wywozu dzieł sztuki za granicę

Ten właśnie dokument, wraz z późniejszymi zmianami oraz rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 26 maja 2011 roku stanowią źródło aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących legalnego wywozu szeroko pojętych dóbr kultury za granicę.

Postanowienia powyższych regulacji dzielą zabytki na:

• nieobjęte zakazem wywozu,

• wymagające pozwolenia na wywóz,

• objęte zakazem wywozu.

Wycieczki klasowe z państwowym dofinansowaniem, także w nowym roku szkolnymMichał Górecki

Odpowiednie pozwolenie wymagane jest przy wywozie za granicę:

• zabytków archeologicznych, które mają więcej niż 100 lat i wchodzą w skład zbiorów archeologicznych lub zostały pozyskane w wyniku badań archeologicznych bądź przypadkowych odkryć;

• elementów stanowiących integralną część zabytków architektury, wystroju wnętrz, pomników, posągów i dzieł rzemiosła artystycznego, które mają więcej niż 100 lat;

• wykonanych dowolną techniką i na dowolnym materiale dzieł malarstwa, nieobjętych pierwszymi dwoma kategoriami, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 40 000 zł;

• wykonanych na dowolnym materiale akwareli, gwaszy i pasteli, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 16 000 zł;

• nieobjętych pierwszymi dwoma kategoriami mozaik, oraz wykonanych dowolną techniką i na dowolnym materiale rysunków, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 12 000 zł;

• oryginalnych dzieł grafiki i matryc do ich wykonania oraz oryginalnych plakatów, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 16 000 zł;

• oryginalnych rzeźb, posągów lub ich kopii wykonanych tą samą techniką co oryginał, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 20 000 zł;

• pojedynczych fotografii, filmów oraz ich negatywów, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 6000 zł;

• pojedynczych lub znajdujących się w zbiorach rękopisów, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 4000 zł;

• pojedynczych lub znajdujących się w zbiorach książek, które mają więcej niż 100 lat i ich wartość jest wyższa niż 6000 zł;

• pojedynczych map drukowanych i partytur, które mają więcej niż 150 lat i ich wartość jest wyższa niż 6000 zł;

• kolekcji i przedmiotów z kolekcji zoologicznych, botanicznych, mineralnych lub anatomicznych, których wartość jest wyższa niż 16 000 zł;

• kolekcji o znaczeniu historycznym, paleontologicznym, etnograficznym lub numizmatycznym, których wartość jest wyższa niż 16 000 zł; • środków transportu, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 32 000 zł;

• pozostałych, będących zabytkami przedmiotów, które mają więcej niż 50 lat i ich wartość jest wyższa niż 16 000 zł.

Całkowity zakaz wywozu

Pozwolenia na wywóz zabytków za granicę wydaje, po złożeniu odpowiedniego wniosku, właściwy Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, przy czym, są one wymagane tylko wówczas, gdy dany przedmiot spełnia oba wskazane w ustawie kryteria (wartości i wieku).

Flisactwo wpisane na listę UNESCOMartyna Kowalska

Całkowity zakaz wywozu obejmuje natomiast obiekty: wpisane do rejestru zabytków bądź na Listę Skarbów Dziedzictwa, będące własnością Skarbu Państwa i wchodzące w skład zbiorów publicznych oraz wpisane do inwentarza muzeów lub stanowiące część narodowego zasobu bibliotecznego.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.