Jak zgłosić wykroczenie?

• Dorota Kraskowska
• /
• 12 sierpnia 2019

Czym jest wykroczenie?

Wykroczeniem jest czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego pełnienia (zgodnie z Kodeksem wykroczeń, paragraf 1). Za wykroczenie grożą następujące kary: 

• areszt (od 5 do 30 dni),

• ograniczenie wolności,

• grzywna (od 20 do 5 tys. zł),

• nagana.

Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że najczęściej stosowaną karą w przypadku wykroczeń jest grzywna.

Ale kary to nie wszystko. Na sprawcę wykroczenia dodatkowo może zostać nałożony tzw. środek karny. Mogą to być na przykład: zakaz prowadzenia pojazdów, obowiązek naprawienia wyrządzonej szkody czy ogłoszenie orzeczenia o ukaraniu do wiadomości publicznej — szczególnie wtedy, kiedy może mieć to znaczenie wychowawcze.

Nie zawsze jednak sprawca wykroczenia zostanie ukarany. Może zostać jedynie pouczony i ostrzeżony. Z taką sytuacją z pewnością spotkała się większość kierowców, którym “się upiekło” i zostali jedynie pouczeni, bo policjant uznał, że samo ostrzeżenie w tym przypadku przyniesie najlepszy skutek.

Wykroczenie może być umyślne (sprawca miał zamiar popełnić dany czyn) lub nieumyślne (sprawca nie miał zamiaru popełnić czynu zabronionego, a do wykroczenia doszło przez nieostrożność). I co istotne — fakt, że sprawca nie miał zamiaru popełnić wykroczenia — nie zwalnia go z odpowiedzialności za popełniony czyn. 

Orzekaniem kar za wykroczenia zajmują się sądy grodzkie (wydziały sądu rejonowego). I choć sąd wyznacza karę według swojego uznania, to nie może wyznaczyć surowszej kary od tej, jaka za dany czyn jest przewidziana w Kodeksie wykroczeń. 

Rodzaje wykroczeń

Najczęściej popełniane są wykroczenia przeciwko:

• mieniu (Kodeks wykroczeń, rozdział XIV, np.: kradzieże, wyłudzanie przejazdu środkami lokomocji, przywłaszczenie drzewa z lasu, paserstwo, zabranie owoców z cudzego ogrodu, umyślne niszczenie lub uszkodzenie cudzej rzeczy, niezawiadomienie o znalezieniu cudzej rzeczy, wyrabianie i posiadanie wytrychów),

• bezpieczeństwu i porządkowi w komunikacji (Kodeks wykroczeń, rozdział XI, np.: spowodowanie zagrożenia w bezpieczeństwie w ruchu drogowym, prowadzenie pojazdu w stanie po użyciu alkoholu, prowadzenie pojazdu bez wymaganych dokumentów, naruszenie przepisów o ruchu drogowym, niszczenie drogi),

• porządkowi i spokojowi publicznemu (Kodeks wykroczeń, rozdział VIII, np.: bezprawne przekroczenie granicy państwa, posiadanie w miejscach publicznych niebezpiecznych przedmiotów, zakłócanie spokoju lub wywołanie zgorszenia, publiczne nawoływanie do przestępstwa, kąpiel w miejscu zabronionym, żebranie w miejscu publicznym),

• bezpieczeństwu osób i mienia (Kodeks wykroczeń, rozdział X, np.: wywołanie niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia człowieka, niezabezpieczenia miejsca niebezpiecznego, niezawiadomienie o niebezpieczeństwie, drażnienie lub płoszenie zwierzęcia, sprowadzanie niebezpieczeństwa pożaru, rzucanie przedmiotami w pojazd mechaniczny w ruchu, naruszanie ograniczeń w użytkowaniu wałów przeciwpowodziowych),

• obyczajności publicznej (Kodeks wykroczeń, rozdział XVI, np.: dopuszczenie się nieobyczajnego wybryku, umieszczenie w miejscu publicznym ogłoszenia, napisu, rysunku lub używanie słów nieprzyzwoitych, proponowanie czynu nierządnego w celu uzyskania korzyści materialnej),

• urządzeniom użytku publicznego (Kodeks wykroczeń, rozdział XVII, np.: utrudnianie lub uniemożliwianie korzystania z urządzeń publicznych, niszczenie roślinności, zanieczyszczanie miejsc publicznych),

• instytucjom państwowym, samorządowym i społecznym (Kodeks wykroczeń, rozdział IX, np.: wprowadzenie w błąd co do tożsamości, bezprawne wywołanie alarmu,uniemożliwianie zaznajomienia się z informacją zamieszczoną przez instytucję publiczną, niszczenie lub usuwanie znaków umieszczonych przez organ państwowy),

• przepisom Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (np. spożywanie napojów alkoholowych wbrew zakazom określonym w art. 14 Ustawy, nabywanie lub spożywanie napojów alkoholowych w miejscach nielegalnej sprzedaży, spożywanie napojów alkoholowych przyniesionych przez siebie lub inną osobę w miejscach wyznaczonych do ich sprzedaży lub podawania — art. 43 ust. 1 Ustawy).

“Popularnym” rodzajem wykroczeń są również wykroczenia skarbowe, ale te są uregulowane w innym akcie prawnym — w Kodeksie karnym skarbowym.

Czy można pić alkohol “pod chmurką”? Dorota Kraskowska

Jak zgłosić wykroczenie?

Jakiej instytucji zgłosić wykroczenie? Na Policję czy do Straży Miejskiej? Nasi czytelnicy wielokrotnie żalili się, że dzwoniąc do Straży Miejskiej w sprawie nieprawidłowo zaparkowanego samochodu, byli odsyłani na Policję. I odwrotnie. 

Zgłoszenie o wykroczeniu powinni przyjąć funkcjonariusze obu instytucji. Ale praktyka wskazuje, że wykroczenia komunikacyjne częściej są zgłaszane na Policję, a wykroczenia przeciw obyczajności publicznej czy porządkowi i spokojowi publicznemu — do Straży Miejskiej. 

Jeśli chcesz zgłosić nieprawidłowo zaparkowane auto, które blokuje przejazd i stwarza zagrożenie dla innych uczestników ruchu, możesz dzwonić zarówno na Policję (tel. 997), jak i do Straży Miejskiej (tel. 986).

CZYTAJ TEŻ Transakcje bankowe z wykorzystaniem publicznych sieci Wi-Fi — czy to bezpieczne?

Zgłoszenie wykroczenie do Straży Miejskiej

Możesz to zrobić na kilka sposobów:

1. Samodzielnie sporządzić zawiadomienie o wykroczeniu i przesłać je pocztą, wysłać mejlem lub poprzez platformę e-PUAP, albo złożyć osobiście w jednostce Straży Miejskiej, najlepiej we właściwej ze względu na miejsce popełnionego wykroczenia. Aby twoje zawiadomienie było kompletne, czyli stanowiło podstawę do wszczęcia postępowania w sprawie o wykroczenie, powinny się w nim znaleźć następujące informacje: imię i nazwisko oraz dane kontaktowe osoby składającej zawiadomienie, opis zdarzenia, data, miejsce. Do zawiadomienia należy załączyć dokumentację dowodową, np. zdjęcia.
2. Zgłosić się do jednostki Straży Miejskiej i ustnie złożyć zawiadomienie o popełnieniu wykroczenia. Wtedy twoje zeznanie zostanie spisane do protokołu przez funkcjonariusza Straży miejskiej. Podczas spotkania strażnik poinformuje cię o przysługujących ci prawach i obowiązkach. Zostaniesz pouczony o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oskarżeń innej osoby o popełnienie wykroczenia (art. 234 Kodeksu karnego). Do protokołu również możesz dodać swój materiał dowodowy.
3. Telefonicznie, dzwoniąc pod nr 986, przyjmujący zgłoszenie zweryfikuje twoje informacje i w zależności od sytuacji podejmie interwencję.
4. Anonimowo, dzwonić pod numer 986 (bez podawania danych osobowych) lub pisemnie (bez podpisu). Czasem zdarza się tak, że zgłaszający zawiadomienie woli pozostać anonimowy — taka forma zapewnia mu bezpieczeństwo, nie chce być wzywany na świadka lub obawia się zemsty ze strony sprawcy czynu. Straż Miejska ostrzega, że samo złożenie anonimu nie uruchamia automatycznie czynności śledczych, informację trzeba najpierw dokładnie sprawdzić.

Złożenie zawiadomienia o popełnieniu wykroczenia to dopiero początek. Składający zawiadomienie w sposób przedstawiony w punktach 1-3 będzie wezwany do złożenia zeznań w charakterze świadka. Może również zostać poproszony o uzupełnienie dokumentacji, jeśli w jego zawiadomieniu zabrakło jakiś istotnych szczegółów.

Sąsiad parkuje auto na moim miejscu. Co robić? Dorota Kraskowska

Uprzejmie donoszę, że…

Jeśli nie masz ochoty na żaden z opisanych wyżej sposobów zgłoszenia wykroczenia, możesz skorzystać z nowych rozwiązań. Kilka miesięcy temu powstała aplikacja “Uprzejmie donoszę”, za pośrednictwem której można zgłosić — jak czytamy na stronie internetowej — przypadki nierównej walki mieszkańców miasta z recydywistami parkowania.

Wystarczy zrobić 2 zdjęcia, sprawdzić automatycznie pobrany numer rejestracyjny pojazdu, podać rodzaj naruszenia i ewentualnie dodać komentarz.

Zgłoszenie wykroczenia na Policję

Bardzo popularnym rodzajem wykroczeń zgłaszanym na Policję są wszelkiego rodzaju wykroczenia w ruchu drogowym. 

Możesz zgłosić takie wykroczenie na kilka sposobów:

1. Osobiście — zgłaszając się do najbliższej komendy Policji.
2. Telefonicznie, dzwoniąc pod numer 997.
3. Mejlowo — wysyłając zawiadomienie z dołączonym materiałem dowodowym — zdjęciami, filmami. Należy podać następujące informacje: imię i nazwisko zgłaszającego, adres zamieszkania, adres e-mail, telefon oraz wszelkie okoliczności zdarzenia — datę, godzinę, miejsce.Adresy kontaktowe i mejlowe komend wojewódzkich znajdziesz TUTAJ
4. Za pośrednictwem specjalnej skrzynki mejlowej stworzonej przez Komendę Stołeczną Policję: [email protected]. gov.pl — na ten adres możesz przesłać film ze swojej kamerki samochodowej, ujawniający naruszenie przepisów ruchu drogowego. Dokładną instrukcję, jak to zrobić, znajdziesz TUTAJ
5. Za pośrednictwem strony stopdrogowympiratom.pl — możesz wysłać film bez podawania swoich danych kontaktowych.

Zgłaszający wykroczenia ma obowiązek uczestniczenia w czynnościach wyjaśniających oraz w postępowaniu sądowym — może być wezwany do stawiennictwa w charakterze świadka.

Na tym kończymy nasz przewodnik po sposobach zgłaszania wykroczeń.

Jedno jest pewne — jeśli widzisz, że łamane jest prawo — reaguj. Wybierz najwygodniejszą formę zgłoszenia sprawy. I pamiętaj, że w niektórych sytuacjach możesz być ukarany za brak reakcji, np. za niezawiadomienie odpowiedniego organu lub osoby o niebezpieczeństwie dla życia i zdrowia człowieka albo mieniu o znacznych rozmiarach, zgodnie z art. 73 Kodeksu wykroczeń, grozi kara aresztu lub grzywny.

Jeśli więc nie jesteś etatowym donosicielem, dobrze znanym okolicznym stróżom prawa, bez obaw składaj zawiadomienie w uzasadnionych przypadkach, a będziesz uważnie wysłuchany — tak przynajmniej zgodnie deklarują zarówno Policja, jak i Straż Miejska.

Kierowco, przekroczyłeś 24 punkty? Sprawdź, jaka nowa kara czeka cię od 1 lipca Dorota Kraskowska

CZYTAJ TEŻ Palacze e-papierosów na wakacjach

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.