Jakie konsekwencje w świetle prawa kanonicznego niesie ze sobą apostazja?
Oficjalne dane CBOS z sierpnia ubiegłego roku pokazują wyraźną zmianę stosunku Polaków do wiary katolickiej. W latach 90. mianem wierzących i praktykujących określało się 7 na 10 z nas, w 2022 roku było to już tylko 42%. Z roku na rok przybywa też apostatów. Jakie konsekwencje w świetle prawa kanonicznego niesie ze sobą ten akt? Wyjaśniamy.
- Jakub Stasak
- /
- 13 lutego 2023
Wolność religijna w prawodawstwie polskim i międzynarodowym
Do wolności sumienia i wyznania odnosi się, w swoich siedmiu podpunktach, art. 53 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Przyznaje on każdemu obywatelowi prawo do wolnego wyboru religii, zarówno prywatnego, jak i publicznego uzewnętrzniania swoich przekonań w tym zakresie poprzez min. modlitwę i uczestnictwo w obrzędach.
Artykuł powyższy zastrzega równocześnie, że nikt nie może być zmuszany do uczestnictwa ani do nie uczestnictwa w praktykach religijnych.
Ile wie o Tobie proboszcz? Ochrona danych osobowychJakub Stasak
Zdecydowanie bardziej kompleksowe ujęcie omawianego zagadnienia znajdujemy zaś w ustawie z dnia 17 maja 1989 roku o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (z późniejszymi zmianami).
Kwestię wolności religijnej za jedno z podstawowych praw człowieka uznają również traktat lizboński, Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych czy Karta praw podstawowych.
Jak wygląda procedura dokonania apostazji?
Ustawa zasadnicza przyznaje jednocześnie kościołom i innym związkom wyznaniowym równość, niezależność i autonomię (art.25), co znalazło potwierdzenie w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2016 roku.
Stwierdzono w nim, że apostazji dokonać można wyłącznie według wewnętrznych procedur kościelnych, które na poziomie kościoła powszechnego regulowane są przez Kodeks prawa kanonicznego, w kościele polskim natomiast stosownymi dekretami Konferencji Episkopatu Polski.
Bezpośrednio z reguły tej wynikają różnice w zasadach, na jakich aktu apostazji dokonać można w poszczególnych państwach.
Na mocy dekretu KEP z 2016 roku niezbędne w tym celu są:
• osobista wizyta u proboszcza parafii zamieszkania,
• pisemne oświadczenie woli
Dokument, który według przepisów obowiązujących w polskim kościele złożyć może wyłącznie osoba pełnoletnia, dostarczyć należy w trzech kopiach, po jednej dla proboszcza, kurii i przyszłego apostaty.
• dowód osobisty,
• świadectwo chrztu (jeśli parafia zamieszkania jest inna, niż ta, w której sakrament został udzielony).
Deklarację wysyła się następnie do kurii diecezjalnej, ta poleca proboszczowi parafii, w której księgach widnieje informacja o chrzcie apostaty, dokonanie wpisu o zerwaniu jego łączności z kościołem.
Co ważne, w świetle prawa kanonicznego, jest to właśnie „zerwanie łączności z kościołem”, a nie wystąpienie z niego.
Jeśli spełnione zostały wszystkie przewidziane dekretem KEP warunki, każdy kapłan ma obowiązek przyjęcia aktu apostazji, a procedura jest bezpłatna.
Należy jednak pamiętać o tym, że nie powoduje ona usunięcia naszych danych osobowych z akt parafialnych, te pozostają bowiem w księdze chrztów, wypis z której, wraz z odpowiednią adnotacją, stanowi dla nas jedyne pisemne poświadczenie dokonanego aktu.
Konsekwencje dokonania apostazji w świetle prawa kanonicznego
Apostazja stanowi niejako „ekskomunikę na własne życzenie”.
Czy papież jest nieomylny wg Kościoła? Ciekawe rozstrzygnięcie z 1870 r.Martyna Kowalska
Wiążą się z nią min.:
• zakaz sprawowania i przyjmowania sakramentów,
• brak możliwości bycia świadkiem bierzmowania czy świadkiem na ślubie, a także ojcem/matką chrzestną.
Opisana sytuacja odnosi się wyłącznie do przyszłości po dokonaniu apostazji, wszystko, co wydarzyło się do tego momentu, zachowuje ważność.
• zakaz wykonywania posług, urzędów i zadań w kościele,
• zakaz przynależności do stowarzyszeń, ruchów i organizacji kościelnych i katolickich,
• brak możliwości katolickiego pochówku.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z
informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci
się
artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej
masz
szybkie linki do udostępnień.