Watykan - ciekawostki prawne dotyczące funkcjonowania najmniejszego państwa świata

Watykan, a Stolica Apostolska

Watykańskim świętem państwowym jest 11 lutego.

Właśnie tego dnia 1929 roku w Sali Tronowej Pałacu Laterańskiego doszło do podpisania, kończących długie i żmudne negocjacje włosko-papieskie, dokumentów ratyfikacyjnych.

Na ich mocy powołano do życia Państwo Watykańskie, w którym swoją siedzibę miała mieć Stolica Apostolska.

Choć ściśle ze sobą związane (unią personalną i funkcjonalną) oba byty są odrębnymi podmiotami politycznymi.

Czy papież jest nieomylny wg Kościoła? Ciekawe rozstrzygnięcie z 1870 r.Martyna Kowalska

Nazwa, sprawującej zwierzchnią władzę w Kościele katolickim, Stolicy Apostolskiej stanowi bezpośrednie nawiązanie do faktu, że pierwszym w historii biskupem Wiecznego Miasta miał być św. Piotr Apostoł.

Niezwykle silny związek, jaki na wszystkich płaszczyznach swojego funkcjonowania Stolica Apostolska wykazuje z osobą papieża, powoduje, iż nie istnieją żadne prawne regulacje wyznaczające jej stałą siedzibę, którą może być każdorazowe miejsce zamieszkania biskupa Rzymu.

Dzień podpisania Traktatów Laterańskich jest przez władze kościelne traktowany niemalże jak data odzyskania niepodległości.

Poprzednikiem Państwa Watykańskiego było bowiem, istniejące w różnych formach organizacyjnych przez 1114 lat, znajdujące się na obszarze dzisiejszych środkowych Włoch, Państwo Kościelne, którego historia definitywnie dobiegła końca w 1870 roku wraz z wchłonięciem przez jednoczący się kraj.

Ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej w latach 2001-2013 Hanna Suchocka, w jednym z pochodzących z tamtego okresu wywiadów, rolę kierowanej przez siebie placówki dyplomatycznej opisywała następująco:

„To nie jest ambasada akredytowana przy małym terytorium, jakim jest Watykan. Jest to ambasada akredytowana przy Stolicy Apostolskiej, a więc podmiocie prawa międzynarodowego, który ze względu na funkcję Papieża i Kościoła obejmuje swoim zakresem cały świat”.

Jak zostać obywatelem Watykanu?

Zamieszkująca Watykan ludność  to przede wszystkim duchowni i świeccy pracownicy Kurii Rzymskiej oraz innych instytucji państwowych i kościelnych, a także żołnierze Papieskiej Gwardii Szwajcarskiej.

Status prawny mieszkańców Państwa Watykańskiego dzieli ich na dwie grupy, są to osoby posiadające:

• pozwolenie na pobyt stały,

• obywatelstwo.

Jakie konsekwencje w świetle prawa kanonicznego niesie ze sobą apostazja?Jakub Stasak

Dwoma podstawowymi zasadami uzyskania obywatelstwa danego państwa stosowanymi w prawodawstwie międzynarodowym są zasady krwi (Ius Sanguinis) i ziemi (Ius Soli).

Obie obowiązują również na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, co reguluje ustawa z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim.

Zgodnie z  jej przepisami, obywatelstwo kraju nabywane jest automatycznie, jeśli:

• co najmniej jedno z rodziców dziecka jest obywatelem polskim (art. 14),

• dziecko urodziło się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a jego rodzice są nieznani, nie posiadają żadnego obywatelstwa lub ich obywatelstwo jest nieokreślone, bądź zostało znalezione na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a jego rodzice są nieznani (art. 14 i 15).

W przypadku państwa o powierzchni równej 44 ha, jakim jest Watykan, trudno byłoby o zastosowanie zasady ziemi, tym bardziej że na jego terenie nie działa też żaden szpital (nawet gdyby do takiej sytuacji doszło, zasada Ius Soli nie obowiązuje)

Dziwić może jednak pominięcie zasady krwi.

Dzieci obywatela watykańskiego otrzymują jedynie zezwolenie na pobyt stały, które, zgodnie z artykułem 4 ustawy o obywatelstwie i zamieszkaniu z 7 czerwca 1929 roku, wygasa:

• w momencie zawarcia związku małżeńskiego – w przypadku córek,

• z ukończeniem przez nich 25. roku życia – w przypadku synów.

Pozwolenie przedłuża się, jeśli dana osoba nie jest zdolna do pracy, przez co musi pozostawać na utrzymaniu obywatela watykańskiego.

Jakie są formalne przesłanki do orzeczenia nieważności małżeństwa kościelnego?Jakub Stasak

Konkretne kategorie osób, które mogą ubiegać się o przyznanie obywatelstwa Państwa Watykańskiego, wyszczególnione zostały jedynie we wspomnianej już ustawie o obywatelstwie i zamieszkaniu (zasada Ius Officii).

Zgodnie z nią możliwość ta przysługuje wszystkim osobom posiadającym zezwolenie za pobyt stały oraz przedstawicielom dyplomatycznym Stolicy Apostolskiej w państwach trzecich.

Osobną grupę stanowią zaś rezydujący za spiżową bramą kardynałowie, ich prawo do obywatelstwa wynika bowiem nie tylko z pierwszego artykułu przywoływanej ustawy, ale również z 21. artykułu samych Traktatów Laterańskich.

Języki urzędowe i waluta Watykanu

Językami urzędowymi Watykanu są język włoski i łacina.

Co ciekawe, mowa Cycerona i Horacego jest również jedną z opcji językowych, które obsługują tamtejsze bankomaty.

Okazję do przekonania się o tym osobiście dostają jednak wyłącznie osoby korzystające z usług Banku Watykańskiego.

Ile wie o Tobie proboszcz? Ochrona danych osobowychJakub Stasak

Pomimo tego, że Państwo Watykańskie nie jest formalnie członkiem Unii Europejskiej, z dniem 1 stycznia 2002 roku to właśnie euro zastąpiło jego dotychczasową walutę, którą był lir watykański.

Ten stan prawny ostatecznie potwierdzono w zawartym 17 grudnia 2009 roku Układzie Monetarnym.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.