Policja dostanie narzędzia do reagowania na brutalną przemoc wśród nieletnich

Jest ustawa – są efekty

W swoim wystąpieniu wiceminister odniósł się do wydarzeń z udziałem nieletnich, które w ostatnich tygodniach wstrząsnęły opinią publiczną:

„Wszyscy jesteśmy zbulwersowani wydarzeniami z Pruszkowa oraz poruszającym filmem, na którym widać, jak grupa agresywnych nastolatków bije i przypala papierosami inną młodą osobę. To, co stało się w Pruszkowie, jest tylko jednym z wielu podobnych zdarzeń w ostatnim czasie”.

Brawurowy pościg za 16-latkiem przez 3 powiaty. Jechał… 240 km/hMikołaj Frączak

Zwrócił także uwagę na fakt, że sprawcy całego zajścia zostali błyskawicznie zatrzymani, a stało się to m.in. dzięki przepisom, przygotowanej pod jego nadzorem, ustawy:

„W takich okolicznościach często organizuje się konferencję prasową, by poinformować o pracach nad nowymi przepisami. Tym razem mogę powiedzieć, że te przepisy istnieją. We wrześniu ub. r. weszła bowiem w życie ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich, która w centrum postępowania stawia osoby pokrzywdzone i daje skuteczne narzędzia do walki z patologią i agresją. Grupa nastolatków z Pruszkowa została zatrzymana, a dobre prawo przygotowane w Ministerstwie Sprawiedliwości zadziałało”.

Dotychczasowy porządek prawny

Ustawa, której dotyczyła poniedziałkowa konferencja, zastąpiła inną, uchwaloną 40 lat wcześniej (ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich).

Porównując oba dokumenty, nie sposób nie zauważyć ich różnic objętościowych.

Ustawa sprzed czterech dekad zawiera 104 artykuły, podczas gdy jej następczyni aż 414.

Prezentowane różnice nie wynikają jednak bezpośrednio z zaproponowania tak dużej ilości nowych rozwiązań, są zaś następstwem tego, że ustawodawcy podjęli próbę stworzenia jednego kompleksowego aktu dotyczącego nieletnich.

Pijany nastolatek – zarzuty dla ekspedientki. Zwracaj uwagę, komu sprzedajesz alkohol!Mikołaj Frączak

Analizując informacje zamieszczone w Internetowym Systemie Aktów Prawnych, dowiadujemy się, że z dniem swojego wejścia w życie ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich zmieniła aż 33 inne akty, uchyliła 4, a 32 zostały uznane za uchylone.

Główne zmiany

Do najważniejszych założeń dokumentu należą:

• podniesienie górnej granicy wieku przebywania w zakładzie poprawczym

Dzięki wprowadzeniu nowych przepisów nieletni sprawcy najcięższych przestępstw, takich jak zabójstwo, gwałt czy pedofilia, obligatoryjnie trafiają do zakładów poprawczych (wcześniej w podobnych sytuacjach zdarzało się, że byli obejmowani jedynie nadzorem kuratora).

Zmieniona została również górna granica przebywania w zakładzie poprawczym.

Do momentu wejścia w życie omawianej ustawy, bez względu na wagę popełnionego czynu karalnego i wyniki resocjalizacji, pozostające w nim osoby miały najwyżej 21 lat.

Obecnie istnieje możliwość wydłużenia tego pobytu maksymalnie o trzy lata (do 24. roku życia).

• powołanie okręgowych ośrodków wychowawczych jako nowego środka resocjalizacji

Przeznaczone są one dla sprawców czynów karalnych, którzy w chwili ich popełnienia mieli więcej niż 13 lat oraz – w wyjątkowych przypadkach – dla osób, które nie popełniły żadnego konkretnego czynu karalnego, przy czym, stopień ich demoralizacji został uznany za znaczący, a stosowane wobec nich dotychczas środki resocjalizacji okazały się nieskuteczne.

O umieszczeniu w tego typu placówce decyduje sąd rodzinny.

Nieletni znęcali się nad jeżami. Teraz staną przed sądem | 18+Anna Malinowska

• określenie minimalnej granicy wieku odpowiedzialności za zachowanie naruszające porządek prawny lub stanowiące przejawy demoralizacji

Granica ustalona została na poziomie 10 lat.

Tego typu zapisu brakowało we wcześniejszych aktach prawnych, co, przynajmniej w teorii, dopuszczało choćby postawienie przed sądem sześciolatka, który ukradł w sklepie batonik.

• zwiększenie uprawnień dyrektorów szkół w zakresie podejmowania w stosunku do uczniów działań o charakterze resocjalizacyjnym

Jest to regulacja umożliwiająca dyrektorom szkół, za zgodą rodziców i uczniów, np. kierowanie za mniej poważne występki do prac porządkowych na rzecz szkoły, bez konieczności wdrażania przeciw nim postępowania w sprawach nieletnich, mogącego zakończyć się nawet umieszczeniem w młodzieżowym ośrodku wychowawczym.

• wydzielenie specjalnych placówek, ułatwiających młodym matkom opiekę nad dziećmi

Ustawa zapewnia szczególne prawa poddawanym resocjalizacji w zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich, młodzieżowych i okręgowych ośrodkach wychowawczych młodym matkom.

Złodziej zabawek złapany dzięki... dwóm nastolatkom!Anna Malinowska

• ułatwienie dostępu do obrońców z urzędu

Przepis niniejszy znacznie wzmacnia gwarancje procesowe osób nieletnich, przyznając im prawo do obrońcy od początku prowadzenia czynności z ich udziałem (w tym już wystąpienia uzasadnionego podejrzenia dopuszczenia się czynu zabronionego).

W przypadku, gdy sąd rodzinny stwierdzi zaistnienie określonych przesłanek, wyznacza nieletniemu, którego sytuacja materialna nie pozwala na skorzystanie z pomocy adwokata z wyboru, obrońcę z urzędu.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.