Samorządowe uchwały anty-LGBT bez podstawy prawnej

• Jakub Stasak
• /
• 26 kwietnia 2023

Naruszenie praw konstytucyjnych

Wspomniane dokumenty w sposób ewidentny naruszają elementarne prawa człowieka gwarantowane szeregiem aktów prawnych obowiązujących tak na arenie krajowej, jak i międzynarodowej.

Ponieważ jednak artykuł 8. polskiej ustawy zasadniczej stanowi, że „Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej”, warto skupić się na tym, w jaki sposób ciągle obowiązujące w niektórych regionach kraju uchwały organów samorządowych występują przeciw konkretnym jej postanowieniom.

Unia Europejska zmieni przepisy – koniec tajemnicy zarobkowej i dysproporcji płciDamian Jemioło

Według artykułu 30.:

„Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych”.

Artykuł 32. stanowi ponadto, że:

„Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny”.

Zgodnie z artykułem 47. natomiast:

„Każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym”.

Dogłębna analiza treści poszczególnych uchwał pozwala stwierdzić, iż tytuły większości z nich w sposób bezpośredni odwołują się do idei „powstrzymania ideologii LGBT przez wspólnotę samorządową”, w rzeczywistości jednak poprzez ich przyjęcie samorządy lokalne nie tylko okazują absolutny brak poszanowania praw obywatelskich, ale zaniedbują również obowiązki, jakie na władze publiczne nakłada konstytucja.

Dyskryminacja ojców nowo narodzonych dzieci. O co chodzi?Damian Jemioło

Co ciekawe, najczęściej powołują się przy tym na niezwykle ogólny, a wyrażony w pierwszym paragrafie 18. artykułu ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym przepis mówiący, że:

„Do właściwości rady gminy należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej”.

Wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich

W roku 2019 ówczesny Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar zaskarżył do wojewódzkich sądów administracyjnych dziewięć wybranych uchwał jednostek samorządu terytorialnego różnych szczebli.

Ubezwłasnowolnienie do likwidacji?Monika Świetlińska

We wszystkich rozpatrywanych przypadkach zaskarżone dokumenty uznane zostały za nieważne, gdyż podjęte bez właściwej podstawy prawnej i w sposób rażący naruszające obowiązujące przepisy.

Od czterech wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych złożono skargi kasacyjne, które Naczelny Sąd Administracyjny ostatecznie oddalił 28 czerwca 2022 roku.

Orzeczenia te stały się więc prawomocne na skutek potwierdzenia ich treści przez najwyższą instancję sądową.

W świetle obowiązującego prawa, wydane przez Naczelny Sąd Administracyjny wyroki wiążą nie tylko strony i sąd, który je wydał, ale także inne sądy i organy państwowe.

Wobec powyższego niezależnie od tego, jakie były intencje organów je podejmujących, za naruszające godność i dobre imię uznać należy wszystkie podobne uchwały.

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek wystosował do jednostek samorządu terytorialnego, w których uchwały „anty-LGBT” wciąż obowiązują, jednobrzmiące pisma, wzywające do podjęcia działań mających na celu ich uchylenie.

Reakcje samorządów

Lista adresatów wezwań zawierała w sumie 36 podmiotów, w tym 24 gminy i 12 powiatów.

Na skutek wystąpienia RPO swoje uchwały uchyliło 14 z nich (stan na 18 kwietnia 2023 roku).

W niektórych nadesłanych odpowiedziach samorządy sugerują, że przyjęte uchwały stanowią wyłącznie deklaracje ideowe, twierdzenia takie stoją jednak w całkowitej sprzeczności z orzeczeniem NSA, określającym je jako akty władcze, podjęte bez właściwej podstawy prawnej oraz dyskryminujące osoby LGBT.

Wśród wezwanych do działania samorządów są również takie, które poprzednie uchwały zastąpiły Samorządowymi Kartami Praw Rodzin.

Rzecznik Praw Obywatelskich: Niezaszczepienie to nie powód do dyskryminacjiMonika Świetlińska

Inne zaś albo nie podjęły żadnych działań w celu uchylenia uchwał, albo takie projekty upadły w głosowaniu.

W pięciu przypadkach Biuro RPO nie otrzymało dotychczas odpowiedzi, w związku z czym wystosowane zostały odpowiednie ponaglenia.

Współdziałanie z Rzecznikiem, w szczególności udzielanie żądanych przez niego informacji i wyjaśnień, jest obowiązkiem, który na organy i instytucje państwowe nakłada ustawa z dnia 15 lipca 1987 roku o Rzeczniku Praw Obywatelskich.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami prawnymi, zapraszamy do naszego serwisu ponownie!
Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych - poniżej masz szybkie linki do udostępnień.